Grzybica jamy ustnej jest jedną z najpowszechniejszych chorób jamy ustnej. Zalicza się ja do grupy chorób oportunistycznych – kandydoza jemy ustnej pojawia się podczas osłabienia organizmu. Tak, grzybicy nigdy nie należy bagatelizować, a biały nalot na języku, pieczenie jamy ustnej lub języka powinny wzbudzić czujność.
Choroby przyzębia należą do najczęściej występujących stanów zapalnych u ludzi i podobnie jak cukrzyca, otyłość i próchnica są obecnie zaliczane do chorób społecznych. Rozprzestrzenianie się procesu zapalnego z przestrzeni policzkowej czy dołu nadkłowego w kierunku oczodołu może skutkować poważnymi powikłaniami wewnątrzczaszkowymi. Nieleczone choroby przyzębia mogą wywoływać dyskomfort w obrębie oka, stany zapalne struktur oka, a nawet prowadzić do ślepoty. Choroby występujące w jamie ustnej można podzielić na te, które dotyczą twardych tkanek zębów, choroby tkanek otaczających ząb w zębodole (dziąsło, ozębna, cement korzeniowy, tkanka kostna) oraz choroby błony śluzowej jamy ustnej. Oddziaływanie tych miejscowych procesów patologicznych na cały organizm ludzki może zachodzić w dwóch zasadniczych mechanizmach: jako źródło zębopochodnych infekcji odogniskowych lub jako przewlekła preaktywacja zapalna w wyniku długotrwałego wydzielania mediatorów zapalnych do krwi obwodowej chorych. Z drugiej strony niektóre ogólnoustrojowe nieprawidłowości lub procesy chorobowe mogą powodować objawy w jamie ustnej. Należy tutaj przede wszystkim wziąć pod uwagę: infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze, zaburzenia hormonalne, niedobory żelaza, glukozy, awitaminozy, choroby immunologiczne, chorobę trzewną i inne nietolerancje lub nadwrażliwości pokarmowe, niektóre zespoły i wady genetyczne lub zmiany polekowe. Cukrzyca oraz otyłość cechują się oddziaływaniem dwukierunkowym, tzn. same te choroby stanowią czynnik ryzyka dla chorób przyzębia, nasilając ich przebieg, natomiast współistniejąca z nimi nieleczona choroba przyzębia zwiększa ryzyko ich wystąpienia, nasila ich przebieg i utrudnia Choroby twardych tkanek zębów Choroba próchnicowa zębów ze względu na swoją powszechność i etiologię zaliczana jest do chorób cywilizacyjnych. W Polsce problem urósł do rangi epidemii, gdyż aż 99% dorosłych i 98% dzieci jest dotkniętych tą chorobą. Etiologia jest złożona, związana ze złą higieną jamy ustnej (nieprawidłowe oczyszczanie zębów lub jego brak, niedocenianie znaczenia jonów fluoru w stabilizacji pryzmatów szkliwnych), oddziaływaniem bakterii (Streptococcus mutans), nieprawidłowymi nawykami dietetycznymi (nadmierna i częsta podaż cukrów prostych), trybem życia (niedobór aktywności fizycznej) i słabą świadomością zdrowotną (zbyt rzadkie wizyty stomatologiczne, profilaktyczne). Ubytki próchnicowe twardych tkanek mogą stanowić rezerwuar bakteryjny, skutkować stanem zapalnym lub martwicą miazgi zębów, powstawaniem ziarniniaków okołowierzchołkowych, ropni, torbieli, zapaleniem kości, bakteriemią. Periodontopatie Choroby przyzębia należą do najczęściej występujących stanów zapalnych u ludzi i podobnie jak cukrzyca, otyłość i próchnica są obecnie zaliczane do chorób społecznych. Przeprowadzone badania epidemiologiczne wskazują, że w grupie dorosłych Polaków w wieku 35–44 lata zaledwie 1% pacjentów posiada zdrowe przyzębie, a u ponad 16% osób jest rozpoznawane zaawansowane zapalenie przyzębia. Zdecydowana większość chorób przyzębia jest zaliczana do bakteryjnych stanów zapalnych obejmujących początkowo tkanki dziąsła, a następnie w miarę rozwoju choroby: ozębną, kość wyrostka zębodołowego oraz cement korzeniowy zębów. Początkowe objawy to: krwawienie z dziąseł (objaw często bagatelizowany, choć jest to jednak krwawienie z ciała ludzkiego), pogłębienie się kieszonek dziąsłowych, zaczerwienienie dziąseł, obrzęk, rozpulchnienie czy nieprzyjemny zapach z ust. Kolejne objawy, które mogą się pojawić, są typowe dla zapaleń przyzębia: obecność kieszonek przyzębnych, destrukcja przyczepu łącznotkankowego, ozębnej, kości wyrostka zębodołowego, wydłużenie koron klinicznych zębów, przemieszczanie się zębów, ich rozchwianie, a ostatecznie utrata. Główną przyczyną chorób przyzębia jest bakteryjny biofilm nazębny, w którym dominują bakterie Gram-ujemne. Szczególne znaczenie w przypadku zapaleń przyzębia mają Porphyromonas gingivalis, Treponema denticola i Aggregatibacter actinomycetemcomitans. Zapalenie przyzębia jest przewlekłym lub ostrym stanem tkanek otaczających ząb, o złożonej etiologii, która jest przyczyną miejscowego i ogólnego wzrostu mediatorów zapalnych i kompleksów immunologicznych, takich jak białko C-reaktywne (CRP), fibrynogen, tlenek azotu (NO), interleukina 1 (IL-1), interleukina 6 (IL-6), czynnik martwicy nowotworu (TNF-α). Współczesne piśmiennictwo wskazuje, że aktywacja ta może mieć czynny udział w cukrzycy, otyłości, chorobie miażdżycowej naczyń, zaburzeniach erekcji, udarze mózgu, chorobach sercowo-naczyniowych, przedwczesnych porodach, niskiej wadze urodzeniowej dzieci, chorobach nowotworowych, astmie, chorobie Alzheimera lub stanowić czynnik ryzyka dla wymienionych chorób. Warto zaznaczyć, że leczenie chorób przyzębia wpływa na obniżenie poziomu HbA1c w osoczu po trzech miesiącach od podjęcia leczenia w stopniu równoważnym z zaleceniem stosowania drugiego leku w farmakoterapii cukrzycy. Choroby błony śluzowej jamy ustnej Najczęściej występujące choroby błony śluzowej jamy ustnej należą do chorób o etiologii infekcyjnej. Są to kandydoza jamy ustnej (Candida albicans) oraz ostre lub przewlekłe choroby wirusowe (przede wszystkim Herpes simplex HHV1, HHV2, HHV3, a także HPV i inne wirusy). Najczęstszą chorobą błony śluzowej o etiologii nieinfekcyjnej są aftozy. Objawiają się okresowym występowaniem bolesnych nadżerek lub owrzodzeń w jamie ustnej, pojedynczych bądź mnogich. Aftozy można podzielić na afty objawowe stanowiące objaw schorzenia ogólnoustrojowego (choroby Addisona-Biermera, niedoborów żelaza, chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego u dzieci [owsiki], choroby trzewnej [celiakia]) oraz afty nawracające RAS o etiologii immunologicznej. Afty nawracające można podzielić na afty małe (nadżerki), afty duże (owrzodzenia), afty opryszczkopodobne oraz jednoobjawową postać zespołu Bechçeta. Pozostałe choroby błony śluzowej jamy ustnej to: urazy błony śluzowej (mechaniczne, termiczne, chemiczne), choroby śluzówkowo-skórne (np. liszaj płaski Wilsona, pęcherzyca, pemphigoid, sarkoidoza, choroba Duringa itp.), keratozy i stany przedrakowe (np. linia biała policzka, stomatitis nicotina, leukoplakia, choroba Bowena, erytroplazja Quareta), wady rozwojowe i zespoły genetyczne (np. romboidalne zapalenie języka, język pofałdowany), choroby hormonalne (np. cukrzyca, nadczynność tarczycy), choroby ślinianek (kamica, zespół Sjögrena), zmiany polekowe (np. język czarny włochaty, mucositis). Objawy oczne w chorobach jamy ustnej Do zapalenia tęczówki może dochodzić w wyniku procesów zapalnych i reakcji autoimmunologicznych związanych z przewlekłymi stanami zapalnymi zębopochodnymi. Rozprzestrzenianie się procesu zapalnego z przestrzeni policzkowej czy dołu nadkłowego w kierunku oczodołu może skutkować poważnymi powikłaniami wewnątrzczaszkowymi ze względu na występujący w tym obszarze „trójkąt śmierci” – połączenie żyły twarzowej, kątowej oraz ocznych górnej i dolnej, które wnikają do zatoki jamistej. Nieleczone przewlekłe zapalenie przyzębia może utrudniać leczenie i zwiększać ryzyko wystąpienia związanego z wiekiem zwyrodnienia plamki żółtej (AMD) oraz jaskry pierwotnej otwartego kąta (POAG). Zespół Bechçeta jako choroba autoimmunologiczna może prowadzić poza aftami nawracającymi błony śluzowej jamy ustnej i narządów płciowych do zapalenia naczyniówki, spojówki, potem zapalenia przedniej komory oka i ostatecznie do ślepoty. Pemphigoid objawiający się w jamie ustnej pęcherzami podnabłonkowymi i stanem zapalnym błony śluzowej jamy ustnej powoduje zmiany spojówkowe oraz powiekowe. Może dochodzić do nieprawidłowego wzrostu rzęs, rogowacenia brzegów powiek, dysfunkcji gruczołów Meiboma oraz do zrostów między górną i dolną powieką w zewnętrznym kącie oka (ankyloblepharon). Prowadzi do powikłań rogówkowych w postaci ubytków nabłonka związanych z ekspozycją i wysychaniem, nacieczenia i obwodowego unaczynienia, a także rogowacenia i przerośnięcia rogówki spojówką. Ostatecznie dochodzi do całkowitego zrostu spojówki gałkowej i powiekowej oraz do zmętnienia rogówki. Zespół Sjögrena objawiający się suchością w jamie ustnej, zaburzeniami smaku, nawracającymi kandydozami, trudnościami w przyjmowaniu pokarmów i mowie, pofałdowaniem języka, dużą aktywnością choroby próchnicowej zębów prowadzi także do suchości oczu, uczucia obecności piasku pod powiekami, pieczenia oczu, nadwrażliwości na światło, dym papierosowy, suche powietrze, zaczerwienienia spojówek, łatwego męczenia się wzroku, zalegania śluzu na oczach po przebudzeniu. Profilaktyka chorób jamy ustnej U osób zdrowych zalecana jest jedna profilaktyczna wizyta stomatologiczna w roku. Niepokój powinno wzbudzić pojawienie się jakichkolwiek dolegliwości bólowych, przebarwień zębów lub krwawienia z dziąseł, pieczenia, suchości w jamie ustnej czy odczucia gęstej śliny, co powinno skłonić do odbycia wizyty stomatologicznej jak najszybciej. Należy zwrócić uwagę, aby czynności higieniczne w jamie ustnej przeprowadzać dwa razy dziennie. Szczotkowanie zębów, języka i dziąseł powinno przebiegać przy użyciu szczoteczek miękkich, o małej główce (nie ultramiękkich, które stosuje sie po zabiegach chirurgicznych), lecz suchych, niemoczonych wcześniej w ciepłej wodzie. Należy posiłkować się preparatami do płukania jamy ustnej, np. z zawartością chlorku cetylopirydyny lub stabilizowanych fluorków cyny, które użyte jeszcze przed szczotkowaniem zmiękczą zalegający bakteryjny biofilm nazębny na trudno dostępnych powierzchniach zębów, koron i łączników protetycznych oraz elementach aparatów ortodontycznych, ułatwiając jego usunięcie. Korzystne jest także przeciwbakteryjne i remineralizacyjne dz... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Forum Stomatologii Praktycznej Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma ...i wiele więcej! Sprawdź
Zazwyczaj BMS dotyczy warg i języka, ale może objąć również inne rejony błony śluzowej jamy ustnej (podniebienie twarde, policzki, gardło, dno jamy ustnej). Objawy BMS mogą występować codziennie przez 4-6 miesięcy lub dłużej. Zespół pieczenia jamy ustnej najczęściej występuje u dorosłych pacjentów po 50.-60. roku życia.
Data aktualizacji: 22 lutego 2022 Pieczenie w gardle, powszechnie kojarzone z chorobą refluksową, może być objawem wielu różnych chorób – począwszy od infekcji, poprzez cukrzycę, na chorobach autoimmunologicznych kończąc. Jakie mogą być przyczyny palenia w gardle i przełyku? Co stosować na złagodzenie pieczenia w gardle? Pieczenie w gardle – czy to BMS? Pieczenie w gardle odczuwane długotrwale, któremu towarzyszą zaburzenia smaku, suchość w jamie ustnej, a niekiedy także dolegliwości psychiatryczne określane jest mianem zespołu pieczenia jamy ustnej, w skrócie BMS. Dolegliwość została uwzględniona w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 jako ból języka i przypisano jej kod W literaturze medycznej BMS występuje pod różnymi nazwami, takimi jak glossodynia, stomatodynia czy dyzestezja jamy ustnej. Zespół pieczenia jamy ustnej jest jednostką chorobową o słabo poznanej i wieloczynnikowej etiologii. Ze względu na powszechność występowania przemijającego pieczenia w gardle, przysparza trudności diagnostycznych, a także terapeutycznych. Podstawowym kryterium diagnostycznym BMS jest codzienne występowanie pieczenia w gardle, palenia, parzenia, mrowienia, bez uchwytnej przyczyny, przez co najmniej 3 miesiące. Brak jednoznacznym i szczegółowych wytycznych sprawia, że częstość występowania zespołu pieczenia w jamie ustnej jest trudna do ustalenia. W jednych źródłach podaje się, że dotyczy 0,7 proc. populacji, a w innych, że dotyka nawet 15 proc. Pieczenie w gardle i przełyku Pieczenie w gardle i przełyku bardzo często jest kojarzone z chorobą refluksową, nazywaną potocznie refluksem. Czym jest refluks? Istotą choroby jest cofanie się treści żołądkowej do przełyku (refluks żołądkowo-przełykowy), a niekiedy także wyżej – do krtani i gardła (refluks krtaniowo-gardłowy), powodujące szereg nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak: pieczenie w gardle i przełyku, uczucie suchości w gardle, uczucie obecności ciała obcego w gardle lub przełyku, ściskanie w gardle (globus), trudność w przełykaniu, nadmierne pragnienie, chrząkanie, kaszel, duszność, chrypki, załamywanie głosu. W wielu przypadkach pacjenci ze zdiagnozowanym BMS wcześniej byli nieskutecznie leczeni na refluks. Przyczyny pieczenia w gardle Pieczenie w gardle przyczyny może mieć także inne. Wśród najczęstszych schorzeń, które objawiają się pieczeniem w gardle wymienia się: infekcje bakteryjne, wirusowe lub grzybicze gardła, chorobę nowotworową, galwanizm, parafunkcje narządu żucia, alergie, niedobory żywieniowe, cukrzycę, hipotyreozę, choroby autoimmunologiczne, takie jak zespół Sjögrena i toczeń rumieniowaty, choroby neurologiczne: stwardnienie rozsiane, neuropatia, neuralgia, choroba Parkinsona. Co warto podkreślić, pieczenie w gardle jest częstym skutkiem ubocznym zażywania leków. Wymienia się nawet 400 preparatów aptecznych, które wywołują działanie niepożądane w postaci palenia czy pieczenia w gardle. Preparat na ból gardła Co na pieczenie w gardle warto stosować? Skuteczne będą preparaty, które zawierają substancje o działaniu osłaniającym, nawilżającym i ochronnym. Jedną z najbardziej cenionych substancji czynnych w tego typu dolegliwościach jest wyciąg z porostu islandzkiego, który wykazuje właściwości: powlekające, nawilżające, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne, immunostymulujące. Domowe sposoby na pieczenie w gardle Pieczenie w gardle można także spróbować złagodzić domowymi sposobami, zwłaszcza w czasie oczekiwania na wizytę u lekarza lub w trakcie diagnostyki. Skuteczną metodą są inhalacje z użyciem ziół – zwłaszcza rumianku. Innym domowym sposobem na pieczenie w gardle, polecanym przez zwolenników medycyny naturalnej, jest picie lub płukanie gardła naparem z siemienia lnianego. Warto pamiętać, że jeśli pieczenie w gardle jest wyjątkowo dokuczliwe lub utrzymuje się przez co najmniej tydzień, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza. Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny? Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie!
Do najczęściej występujących objawów refluksu żołądkowo-przełykowego zaliczamy: ból brzucha – przy refluksie ból brzucha często pojawia się po kawie lub niektórych posiłkach; zgagę; puste, gorzkie lub kwaśne odbijanie; zarzucanie treści pokarmowej do przełyku; uczucie pieczenia w mostku; czkawkę; ślinotok; nudności. Objawy refluksu zgaga, określana jako uczucie pieczenia za mostkiem, posmak kwasu odczuwany w tylnej części jamy ustnej, uczucie cofania się treści pokarmowej do przełyku, odczuwanie bólu w klatce piersiowej, odbijanie, przewlekły kaszel, chrypka. Jaki stolec przy refluksie? Należy zwrócić szczególną uwagę na występowanie tzw. objawów alarmowych, do których zaliczamy trudności lub ból przy połykaniu, spadek masy ciała niezwiązany z dietą, wymioty z domieszką krwi lub smoliste (czyli ciemne, niemal czarne) stolce. Jakie są objawy refluksu? Objawy: bolesne uczucie pieczenia w przełyku. zgaga – palący ból w nadbrzuszu lub za mostkiem, czasem odczuwalny również na poziomie gardła (pojawia się zazwyczaj po zjedzeniu obfitego, kwaśnego lub mocno słodkiego posiłku) gorycz lub kwasota w jamie ustnej. nudności, wymioty. ból w klatce piersiowej. chrypka, ból gardła. Jak sprawdzić czy to refluks? Jak się objawia refluks? Do typowych objawów refluksu należą: zgaga, puste odbijania oraz uczucie cofania się treści żołądkowej do przełyku. Często dolegliwości określane są także jako pieczenie za mostkiem, nadkwasota, kwaśne odbijania, czy ból górnej części brzucha. Jakie cwiczenia na refluks? Łagodniejsze formy aktywności fizycznej w grupie, takie jak taniec czy pilates, są znakomitym wyborem, aby się rozruszać i poćwiczyć, a przy tym zwalczyć palące objawy zgagi. Jakie ziola na refluks zolciowy? Najczęściej stosowane zioła na tę dolegliwość to rumianek, imbir, melisa, lukrecja. Są cenione przede wszystkim za właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i rozluźniające. Co oznacza jasny stolec? Jasna barwa kału jest objawem dla przykładu żółtaczki mechanicznej, a także cholestazy zewnątrzwątrobowej. Jasny stolec to również wynik stanu zapalnego dróg żółciowych, kamicy nerkowej, pojawi się również w niektórych rodzajach nowotworu. Co jesc na refluks przełyku? Zalecane źródła węglowodanów: ryż, kasza jęczmienna, kasza manna oraz gotowane warzywa, ziemniaki w formie purée i dojrzałe soczyste owoce. Dieta antyrefluksowa wyklucza pieczywo razowe, żytnie, grube kasze, surowe warzywa oraz nasiona roślin strączkowych. Jak wygląda badanie pH metrii? Jak przebiega pH-metria przełyku? Lekarz, po miejscowym znieczuleniu błony śluzowej nosa i gardła odpowiednio żelem oraz aerozolem zawierającym lek znieczulający (zwykle lignokainę), zakłada badanemu przez nos cienką sondę z elektrodą mierzącą stężenie jonów wodorowych (pH). Jak zmniejszyć refluks? Połączenie ruchu ze zdrowym odżywianiem pozwala na zredukowanie masy ciała i przyspiesza opróżnianie żołądka, co zapobiega zarzucaniu jego treści do przełyku. Aby uniknąć dolegliwości związanych z refluksem, unikajmy przyjmowania pozycji leżącej bezpośrednio po posiłku. Co boli przy refluksie? Częstymi objawami refluksu są ból w klatce piersiowej, kwaśne odbijanie i cofanie się treści pokarmowej do gardła, a także wrażenie odczuwania przeszkody w gardle. Niektóre objawy mogą sprawiać wrażenie nietypowych. Są to objawy laryngologiczne wynikające z refluksu krtaniowo-gardłowego. Jak się leczy refluks żołądkowy? Lekami stanowiącymi podstawę leczenia choroby refluksowej są leki hamujące wydzielanie kwasu solnego. Najszybsze ustąpienie dolegliwości i zapalenia przełyku u największego odsetka chorych zapewniają inhibitory pompy protonowej (IPP), takie jak omeprazol, pantoprazol i esomeprazol. Czy refluks sam przejdzie? Odpowiedziała. Szanowna Pani, Refluks żołądkowo-przełykowy, czyli zarzucanie treści żołądka do przełyku jest u małych dzieci zjawiskiem czysto fizjologicznym, z którego większość maluchów wyrasta około 1. roku życia. Czy da się całkowicie wyleczyć refluks? Choroba refluksowa przełyku (ChRP) wymaga odpowiedniej strategii leczenia długookresowego. Celem leczenia zachowawczego nie jest wyleczenie z choroby, ale zapewnienie kontroli przykrych objawów klinicznych (poprawa jakości życia) i zapobieganie rozwojowi powikłań. Jak wygląda refluks przełyku? Pojawia się zgaga, a niekiedy wręcz uczucie pieczenia w jamie ustnej. Może temu towarzyszyć ból promieniujący do szyi. Objawy refluksu są więc podobne do tych, które występują przy zawale serca. Niekiedy treść żołądkowa może być zarzucana do krtani lub nawet oskrzeli, powodując ich stan zapalny.
W jamie ustnej wirus jest przyczyną rozwoju nowotworów głowy i szyi, np. krtani. Jeśli do zakażenia dojdzie wskutek seksu analnego, może w jego wyniku rozwinąć się rak jelita grubego. Jeśli w pochwie – rozwinąć się może rak szyjki macicy, trzonu macicy czy sromu. Zwykle zakażenie HPV przebiega bez objawów i jest przejściowe.